Đấu trường Syria: Màn diễn của những tay chơi quyền lực

VietTimes -- Nhóm khủng bố IS được cho là đã ký được một thỏa thuận ngừng bắn một tháng với SDF - Liên minh các lực lượng dân chủ người Kurd tại Syria. Thỏa thuận này có thể gia hạn tới 6 tháng và điều này hoàn toàn có thể thay đổi cục diện chiến trường Syria, giúp cho IS hồi sinh.

Ngày 20.11 vừa qua, tổng thống Syria, Bashar al-Assad khi tới Sochi họp với tổng thống Nga Putin đã lạc quan tuyên bố IS đang bị tiêu diệt hoàn toàn ở Syria. Ngày 27.11, IS phản công tại vùng giữa Abu Kamal và Mayadin. Chính quyền Syria chịu những tổn thất nghiêm trọng khi cố gắng tiến quân trong vùng lãnh thổ này. Và, còn rất nhiều điều phải tranh cãi khi nói về tình thế của IS theo quan điểm chiến lược.

Syria đã quyết định không cố giải phóng hoàn toàn Abu Kamal và tập hợp với đội quân dàn trải từ Mayadin vẫn chưa thể bình định hoàn toàn khu vực sông Euphrates. Điều này rất logic: vì Abu Kamal xem như là một lãnh thổ đã giải phóng trong khi họ cần tập trung vào những mối nguy cấp bách hơn. Ở Abu Kamal, dù không có quá nhiều các nhóm tàn quân IS nhưng quân đội Syria và đồng minh người Shi'ite lại không có đủ lực lượng trên vùng lãnh thổ này.

IS củng cố vị trí của mình tại Abu Kamal. Điều này liên kết với thực tế rằng hơn 1.000 tay súng đang dính vào cuộc chiến với SDF bên tả ngạn sông Euphrates đã có thể "rảnh tay". Có thể dự đoán trước những điều đang xảy ra tại đó. Hiện tại, IS đã ngừng bắn với người Kurd và nay có thể tập hợp lại lực lượng - Điều mà khủng bố IS làm tốt hơn tất cả mọi lực lượng trong cuộc chiến ở vùng Trung Đông.

[caption id="" align="alignnone" width="650"] Tổng thống Nga, Vladimir Putin tiếp ông Bashar al-Assad tại Sochi.[/caption]

Vào 29.11, ISIS và nhóm người Kurd thuộc SDF đã ký một thỏa thuận ngừng bắn trong 1 tháng. Thỏa thuận này có thể gia hạn và công khai hai bên sẽ giữ nguyên tình trạng này trong vòng khoảng 6 tháng. Thỏa thuận ngừng bắn đang có hiệu lực và được đảm bảo bởi các nhóm trung lập nhất trong khu vực. Trong bản thỏa thuận, IS sẽ được tạo 1 con đường hành lang thông qua lãnh thổ của người Kurd. Nhờ vậy cbungs có thể củng cố, tập trung lại lực lượng để chiến đấu lại các nhóm nhỏ đối lập: Người Shi'ite, Quân đội Tự do Syria (FSA), quân Nga.

Nửa năm sẽ là khoảng thời gian đủ dài giúp IS hồi phục và từ từ hoàn thành việc sơ tán. Thỏa thuận ngừng bắn sẽ không thể ký kết nếu không có Mỹ. Điều này tạo ra một cuộc leo thang trong việc tranh giành quyền lực ở Nhà trắng. Chỉ có CIA là đang ở vị trí "trông coi" bản thỏa thuận giữa người Kurd và IS. Và mục đích của những hành động "bảo hộ" này là gia tăng áp lực lên Iran và Thổ Nhĩ Kỳ và một cách không trực tiếp tới Nga.

Một điều chắc chắn rằng những "bảo hộ" này là của những bên đang chuẩn bị một tương lai sẽ đối đầu với Iran. Ả rập Xê-út còn không buồn che giấu sự thật là đang tìm kiếm những bảo hộ kiểu đó. Không thể loại bỏ lợi ích của Ả rập Xê-út (đồng thời cũng là của Israel) khi phân tích thỏa thuận ngừng bắn này. Thổ Nhĩ Kỳ có vẻ là bên thua thiệt nhất. Vì người Kurd có quyền chuyển quân từ miền nam lên miền bắc Syria và làm cho mục đích mở rộng lãnh thổ của Thổ Nhĩ Kỳ sang khu vực người Kurd đang chiếm đóng không thể thực hiện được. Thỏa thuận ngừng bắn này giáng một đòn vào lợi ích của tất cả các thành viên trong hòa đàm Astana.

[caption id="" align="alignnone" width="650"] Nhóm người Kurd YPG được Mỹ "chống lưng".[/caption]

Dưới đây là những điểm chính trong bản thỏa thuận:

Về quân sự

1. Cả hai bên sẽ ngừng bắn hoàn toàn cho tới khi kết thúc các cuộc thương lượng.
2. Việc ngừng bắn sẽ bắt đầu vào 28.11.2017 và có hiệu lực trong 1 tháng tới 28.12.2017.
3. Việc đình chiến sẽ áp dụng trên các biên giới trong thời gian ngừng bắn.
4. Việc đình chiến chỉ áp dụng với IS chứ không áp dụng với các nhóm khác.
5. Tất cả những hành động quân sự chống lại IS, bao gồm cả tấn công bằng không quân và pháo kích sẽ tạm ngừng.
6. IS sẽ dừng tất cả các các hoạt động quân sự chống lại những bên ký vào bản thỏa thuận.
7. IS sẽ dừng tất cả mọi hoạt động trong những khu vực đang diễn ra chiến sự ở vùng Barak (tỉnh Hasakah).
8. Các điều phối viên quân sự sẽ được lựa chọn ở cả 2 bên để giải quyết các vấn đề có thể phát sinh. Một đường dây nóng sẽ được xây dựng giữa các nhóm tham gia thỏa thuận.
9. Trong trường hợp xảy ra bất cứ vấn đề gì (vấn đề lớn về vũ lực) bao gồm việc nổ súng không cho phép trên giới tuyến. Nhóm bị thiệt hại sẽ được thông báo các sự kiện sớm nhất có thể xảy ra.
10. Mỗi nhóm ký thỏa thuận sẽ chọn điều phối viên quân sự để cung cấp thông tin về bất cứ sự vận chuyển quân nào xuất hiện gần các giới tuyến; những hoạt động di chuyển cùng các mục tiêu gần với tiền tuyến. Họ cũng phải trao đổi thông tin để phòng ngừa những hiểu lầm và đảm bảo sự ổn định của giới tuyến.

Về chính trị

1. Các chiến binh thuộc lực lượng IS bị bắt giữ trước khi ký thỏa thuận sẽ không được chuyển sang các nhóm khác. Việc đàm phán liên quan tới họ sẽ chỉ liên quan tới IS
2. Những đại diện đặc biệt của mỗi bên sẽ được chỉ định để đàm phán với việc thẩm vấn các tù nhân liên quan.
3. Những vùng và các nhóm chịu ảnh hưởng của thỏa thuận sẽ được xác định [qua thảo luận].
4. Những người nước ngoài đang phục vụ IS và các dân địa phương sẽ không bị cấm khi di chuyển qua lãnh thổ bị kiểm soát bởi IS.
5. Tất cả những vi phạm thỏa thuận tại các giới tuyến sẽ bị ghi lại và bàn thảo với những người được chỉ định (những người kiểm soát các nhóm thực thi thỏa thuận ngừng bắn)
6. Tất cả các vấn đề giữa các nhóm sẽ được giải quyết ngay lập tức không qua bất cứ trung gian nào.

Về kinh tế:

1. Được phép qua những vùng kiểm soát bởi IS mà không bị cản trở. Các công dân và buôn bán thương mại không bị cản trở khi vượt qua biên giới. Điều này áp dụng cho cả 2 bên.
2. Những vùng dầu đang trong quyền kiểm soát của IS sẽ được giữ nguyên trạng.
3. Sự an toàn của các chiến binh IS từ "Khu vực Y tế" sẽ được đảm bảo.

Thỏa thuận ngừng bắn có thể được gia hạn khi hết hạn. Thỏa thuận này không bị mất hiệu lực với các hành động quân sự của các thành phần ủng hộ IS nhưng không phải là chiến binh chính thức.

Rõ ràng, thỏa thuận ngừng bắn này có phạm vi rất rộng. Nó ngày càng giống như có người Mỹ đứng đằng sau: người Kurd cần phải ngừng tất cả các cuộc tấn công không quân có người lái và không người lái chống lại IS. Tất cả các chiến binh và gia đình IS được vào hoặc ra khỏi lãnh thổ của người Kurd cũng không có bất cứ sự giới hạn nào cho sự di chuyển của những người nước ngoài. IS có quyền giữ lại các mỏ dầu đang kiểm soát - điều này có nghĩa là chúng sẽ có được nguồn nhiên liệu tự sản xuất.

Thỏa thuận ngừng bắn giữa SDF và IS đã có hiệu lực. IS đã gia tăng các hoạt động ở những vùng đáng lẽ chúng không thể xuất hiện. Đã có xác nhận IS đánh chiếm Madan, nơi mà các nhóm chiến binh chỉ có thể tới đó khi vượt qua lãnh thổ người Kurd kiểm soát. Còn có những cuộc xung đột lớn giữa lực lượng người Syria và người Kurd gần Tabqa với số lượng thương vong lớn ở cả hai bên.

[caption id="" align="alignnone" width="650"] Xe vận chuyển các tay súng ISIS và gia đình họ.[/caption]

Có thể chỉ ra rằng thỏa thuận ngừng bắn này nếu được thực hiện cho tới cuối, ngay cả trong 6 tháng sẽ triệt để thay đổi cục diện tại Syria (gián tiếp tới các tỉnh lân cận ở Iraq). Tất nhiên vẫn có những hoài nghi liệu người Kurd và IS có giữ được thỏa thuận hay không - vì tất cả các nhóm đều đang tìm cách để đạt được mục đích của mình và không chắc họ sẽ từ bỏ những mục tiêu đó khi thỏa thuận hết hạn. Tuy nhiên, cả người Kurd và IS đều hưởng lợi lớn từ thỏa thuận ngừng bắn.

Tình thế phía bắc Syria hiện đang rất quan trọng với người Kurd, tình hình tại Afrin cũng đặc biệt phức tạp. Người Kurd cần đảm bảo những vùng lãnh thổ của họ được bảo vệ khỏi Thổ Nhĩ Kỳ và các nhóm đại diện cho nước này, đồng thời từ những tay súng thánh chiến của Al-Qaeda hiện đang có mặt tại Idlib và bắt đầu hợp tác với Thổ Nhĩ Kỳ.

Mục tiêu của IS đã quá rõ ràng. Chúng cần tồn tại. Từ 2007-2009, sau khi bị tiêu diệt ở Iraq, IS là một nhóm nhỏ có thể dễ dàng phân tán và chuyển sang hoạt động ngầm. Hiện tại, các nhóm chiến binh khủng bốđã có tới 10-12 nghìn tay súng tại Iraq và Syria, hiện chưa biết sẽ đi đâu. Tiếp theo, chúng còn gia đình cùng một số lượng lớn các chiến binh nước ngoài. Việc sơ tán khỏi Syria và Iraq vẫn đang tiếp tục, nhưng những gì khó khăn nhất đã qua và giờ mục tiêu mới của chúng là giữ những gì còn lại.

[caption id="" align="alignnone" width="650"] Trung Quốc sẽ điều lực lượng đặc biệt chống khủng bố tới Syria.[/caption]

Người Mỹ cũng đạt được mục tiêu của họ: IS ít nhất cũng bị phá vỡ cấu trúc và mất lãnh thổ. Hiện tại, họ tập trung vào những mục tiêu quan trọng hơn. Một mục tiêu chính trong đó là Iran. Khi tiêu diệt IS, người Mỹ cùng lúc đã kết hợp và nắm cả hai liên minh quân sự đối lập. Họ đe dọa, thuyết phục cả 2 đồng minh và đối thủ để hành động.

Hiện tại, Mỹ cần thiết tạo ra một liên minh mới. Giống như trước kia, bằng những đe dọa và sức ép, họ sẽ sử dụng trực tiếp sức mạnh của liên minh mới để chống lại kẻ thù mới. Đây là chính sách cơ bản của Mỹ và phương Tây đã được người Anh sử dụng trong quá khứ và đến giờ thành công lớn trong tay Mỹ. Ngay cả IS cũng có thể trở thành một đồng minh để thực hiện chính sách của Mỹ, dù rằng sẽ không ai nói ra sự thật này.

Và trên tất cả mọi điều, một người chơi mới đã xuất hiện trong sân khấu chiến tranh tại Syria: Trung Quốc. Nhà báo Thổ Nhĩ Kỳ, Mete Sohtaoğlu thông tin lực lượng chống khủng bố sư đoàn "Hổ đêm" của Trung Quốc đã tới cảng Tartus của Syria. Trước đó đã có những thông báo là Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc có kế hoạch điều lực lượng đặc nhiệm Trung Quốc tới Syria (2 đội quân nổi tiếng "Hổ Siberi" và "Hổ đêm") để chống lại khủng bố Hồi giáo từ Đông Turkestan. Nếu điều này là đúng thì người ta đã rõ ràng có những ai sẽ chia sẻ những hợp đồng hợp tác để xây dựng lại Syria.

Tiệp Nguyễn

https://viettimes.vn/dau-truong-syria-man-dien-cua-nhung-tay-choi-quyen-luc-149612.html